نظر به اهمیت موضوع و حساسیت شرایط منطقه ای و بین المللی، در این نوشته، تلاش می شود ابعادی چند از ویژگی ها و مختصات مواجهه مردان دیپلماسی ایران و آمریکا مورد اشاره قرار گیرد.
کارشناسان «موسسه بینالمللی مطالعات راهبردی» اگرچه برای سال ۲۰۲۲ در بیشتر مناطق جهان تعمیق چالشهای پیشین را پیشین میکنند اما اعتقاد دارند در خاورمیانه موضوع احیای برجام و تداوم روند تنشزدایی ۲۰۲۱ نقش حیاتی را دارند.
در حال حاضر ماهیت روابط اقتصادی و تجاری پکن با کشورهای منطقه به ویژه بعد از فرار مفتضحانه آمریکا از افغانستان و انفعال ایالات متحده در عراق در حال تغییر است و چین خواسته و یا ناخواسته تنها کشوری است که ظرفیت پُر کردن خلاء قدرت برآمده از شکست آمریکا در منطقه را دارد.
هیچ نشانهای مبنی بر اینکه عربستان به نقش محوری خود به عنوان موکل ایالات متحده که منافع آمریکا در منطقه را تسهیل میکند، باز خواهد گشت، وجود ندارد. سایر کشورهای کوچکتر یعنی امارات و قطر علاوه بر متحدان دیرینه ایالات متحده شامل اسرائیل، مراکش، اردن و مصر این نقش را از ریاض ربوده اند. به نظر میرسد که با عقب نشینی ایالات متحده از سراسر خاورمیانه، ریاض به یک عامل بی ارتباط با منافع آمریکا تبدیل شده است.
فارن پالیسی با اشاره به سفر وزیر خارجه ایران به چین، به بررسی جوانب افزایش همکاری تهران و پکن پرداخت.
صحبت از گزینه نظامی علیه ایران مطرح است. دلایل نامحتمل بودن این گزینه کدامند؟ آیا برنامه هستهای ایران با حمله نظامی مهار میشود؟ پیامدهای آن از نظر آسیبهای جانبی و بیثباتی منطقهای چه خواهد بود؟
دیپلماسی هستهای ایران و کشورهای ۱+۴ با نشانههایی از همکاریهای سازنده پیوند یافته است. در این ارتباط، اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات نقش موثری ایفا کرده است. روسیه نه تنها به عنوان یکی از اعضای اصلی تیم مذاکراتی محسوب میشود، بلکه هرگاه نشانههایی از ابهام و تردید در انگاره طرفهای مقابل به وجود آید، از سازوکارهای میانجی برای به نتیجه رساندن و متعادلسازی اهداف راهبردی کشورها بهره گرفته است.
به نظر می رسد خاورمیانه در حالت آشتی قرار دارد. رقبا و دشمنان منطقه ای برای بهبود روابط و احیای روابط تلاش می کنند. بحران خلیج فارس نیز ظاهرا با اجلاس العلاء حل شده است. همچنین،پس از تقریباً یک دهه خصومت، ترکیه و امارات متحده عربی وارد روند نزدیکی سریع به همدیگر شدهاند. به همین ترتیب، گرم شدن روابط بین امارات و ایران نیز مشاهده می شود. مذاکرات عادی سازی روابط بین قاهره و آنکارا در حالی ادامه دارد که دیپلماسی بین آنکارا و ریاض در ماه های اخیر افزایش یافته است. به علاوه، دیگر بهار عربی و اسلام سیاسی، دو خط گسل عمده اختلاف در دهه گذشته، به صورت برجسته در دستور کار منطقه ای دیده نمی شوند.
سردبیر رای الیوم با اشاره به تلاش الجزایر برای موفقیت نشست آتی سران عرب، ابراز امیدواری کرد که این نشست آغازی برای پایان دادن به اختلافها باشد.
ایران و افغانستان به عنوان دو کشور دوست و همسایه افزون بر همجواری جغرافیایی از اشتراکات هویتی و فرهنگی نیز برخوردارند. ضمن اینکه در دوره طالبان درد مشترک تحریم و بلوکه شدن داراییهای این دو کشور از سوی آمریکا بسترساز همکاریهای گستردهتر تهران- کابل شدهاست.
بدبینی بر دیدگاه آمریکایی ها در مورد اقتصاد غلبه کرده است، حتی اگر اقتصاد از نظر عینی بهتر از سال ۲۰۲۰ و درست قبل از روی کار آمدن بایدن باشد. علی رغم اینکه افراد واکسینه شده و ۶.۴ میلیون شغل در ۱۲ ماه گذشته ایجاد شده، شاخص تمایل مصرف کنندگان به کالاها که توسط دانشگاه میشیگان پیگیری شده، ۱۲.۵ درصد کمتر از یک سال گذشته است.