پرونده هستهای ایران بار دیگر به کانون توجه بینالمللی بازگشته است. مقامات آمریکایی در حال بررسی گزینههای محدودسازی برنامه هستهای ایران و یافتن راهحل دیپلماتیک در بحبوحه تهدیدات اسرائیل به حمله نظامی هستند. همزمان، کشورهای منطقه به جای تکیه بر ایالات متحده، مستقیماً به تعامل با ایران روی آوردهاند. این تحولات در شرایطی رخ میدهد که ایران در آستانه توانمندی ساخت سلاح هستهای قرار دارد و فشارهای اقتصادی، مقامات ایران را به سمت مذاکرات سوق داده است.
همانطور که ترامپ در سال ۲۰۱۷ اقتصادی رو به رشد و دشمنانی ضعیفشده را از باراک اوباما به ارث برد – وقتی جنگ با داعش مدتها قبل از روی کار آمدن او آغاز شده بود – در سال ۲۰۲۵ نیز اقتصادی رو به رشد و دشمنانی تضعیفشده را به ارث میبرد. اما با جنگهای مسلحانه در چندین جبهه، جهان بسیار خطرناکتر از سال ۲۰۱۷ است.
سفیر و نماینده دائم روسیه در شورای امنیت سازمان ملل، با انتقاد از رویکرد آمریکا و اروپا در قبال برجام، گفت: تهدید به فعالسازی مکانیسم ماشه محکوم به شکست است.
تحولات اخیر در سوریه و سقوط غیرمنتظره نظام بشار اسد، چالشی جدی برای روابط استراتژیک چین با این کشور و تلاشهای گستردهتر پکن برای گسترش نفوذ در خاورمیانه به شمار میرود. این رخداد، نهتنها سرمایهگذاریهای اقتصادی چین در سوریه و همکاریهای دیپلماتیک دوجانبه را با ابهاماتی روبهرو کرده، بلکه توانایی پکن در تطبیق با تغییرات سریع منطقهای و مدیریت بحرانهای ژئوپلیتیکی را نیز مورد آزمون قرار داده است. از سوی دیگر، حضور جنگجویان اویغور در میان نیروهای شورشی سوریه و نگرانیهای امنیتی مرتبط با آن، بر پیچیدگی معادلات افزوده است.
خبرگزاری اسپوتنیک در مطلبی به طرح این پرسش پرداخته که موشک اورشنیک روسی با چه سرعتی میتواند از بلاروس به اروپا برسد- و کدام کشورها را میتواند هدف قرار دهد؟!
سقوط بشار اسد ضربهای استراتژیک به نفوذ روسیه در خاورمیانه وارد کرده و جایگاه مسکو را در سوریه و منطقه تضعیف کرده است. با این حال، روسیه تلاش میکند با حفظ پایگاههای کلیدی طرطوس و حمیمیم و مذاکره با حاکمان جدید سوریه، منافع استراتژیک خود را تأمین کند. این تحولات فرصتهایی برای قدرتهای غربی ایجاد کرده تا معادلات جدیدی در منطقه شکل دهند و نفوذ خود را گسترش دهند.
پیروزی ناگهانی شورشیان غافلگیرکننده بود. اکنون که اسد بهکلی از صحنه خارج شده، اردوغان آماده میشود تا از سرمایهگذاری چندین ساله خود در حمایت از مخالفان سوری بهرهبرداری کند. ایران و روسیه – رقبای اصلی ترکیه در سوریه – تضعیف شدهاند؛ دولتی دوست در دمشق ممکن است به زودی تشکیل شود و آماده استقبال از پناهجویان باشد؛ همچنین خروج اسد میتواند حتی راه را برای خروج باقیمانده نیروهای آمریکایی باز کند، هدفی که آنکارا مدتها در پی آن بود. اگر ترکیه بتواند از خطرات احتمالی پیش رو اجتناب کند، ممکن است به برنده آشکار جنگ داخلی سوریه تبدیل شود.
رسانههای روسی و عربی به نقل از کانال تلگرامی ریاست جمهوری سوریه، بیانیهای منتسب به «بشار اسد» رئیس جمهور سابق این کشور درباره اوضاع و شرایط منتهی به خروج وی از دمشق، منتشر کردند.
هرچند الجولانی و دولت او به صورت دموکراتیک انتخاب نشده و از طریق نیروی نظامی و توام با نگرانیهایی در مورد جنگ داخلی احتمالی به قدرت رسیده اند، وی در حال حاضر اعتبار عربی و بین المللی قابل توجهی به دست آورده است. او به تقویت این حمایتها از طریق اظهارات دیپلماتیک استراتژیک که به سیاستهای مورد نظر او اشاره دارد، ادامه میدهد و این تلاشها در حال حاضر نتایج خود را نشان میدهد.
عملیات نظامی گسترده اسرائیل در سوریه، با هدف بازتعریف امنیت مرزهای شمالی و جلوگیری از دستیابی گروههای مسلح به تسلیحات پیشرفته، نشاندهنده راهبردی بلندمدت و از پیش برنامهریزیشده است. هرچند اسرائیل برای تضعیف توان نظامی سوریه تلاش کرده است، این تحرکات با واکنش شدید کشورهای منطقه و جامعه بینالمللی روبهرو شده است.
سقوط بشار اسد و قدرتگیری هیئت تحریر الشام، تغییرات ژئوپلیتیکی عمدهای در خاورمیانه ایجاد کرده و نگرانیهایی درباره بیثباتی منطقهای، ظهور مجدد افراطگرایی و سرایت بحران به کشورهای همسایه برانگیخته است. کشورهای عربی با احتیاط به این تحولات واکنش نشان داده و خواستار گذار سیاسی منظم مطابق با قطعنامه ۲۲۵۴ سازمان ملل شدهاند.