ایالات متحده و جمهوری اسلامی ایران روز شنبه مذاکرات هسته‌ای را در حالی آغاز کردند که بر سر این موضوع که آیا تهران می‌تواند به غنی‌سازی اورانیوم ادامه دهد یا خیر، اختلاف نظر داشتند. مذاکرات با اختلافات عمده و قول به ادامه گفت‌وگوها به پایان رسید.
عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، به تلویزیون دولتی ایران گفت: «برخی از اختلافات ما بسیار جدی است. اما آیا می‌توانیم به توافق برسیم؟ امیدوارم، اما بسیار محتاط هستم.
یکی از مقامات ارشد دولت ترامپ در بیانیه‌ای جلسه روز شنبه را «مثبت و سازنده» توصیف کرد، اما از بیان جزئیات اختلافات خودداری نمود. این مقام افزود که دو طرف به زودی دوباره در اروپا دیدار خواهند کرد.
این گفت‌وگوها که بیش از چهار ساعت طول کشید و سومین دور مذاکرات از آغاز این ماه بود، با حضور عراقچی و استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا، برگزار شد. ویتکاف پس از دیدار روز جمعه با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در مسکو، به عمان پرواز کرده بود.
در این دور از مذاکرات، برای نخستین بار تیم‌های فنی دو طرف نیز وارد بحث‌های جزئی درباره چگونگی محدود کردن فعالیت‌های هسته‌ای ایران و امکان تخفیف تحریم‌ها شدند.
همانند دو دور قبلی، مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و آمریکا با میانجیگری عمان صورت گرفت، در حالی که مذاکره‌کنندگان ارشد دو کشور نیز به طور مستقیم تعامل داشتند.
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، پیش از آغاز مذاکرات گفته بود که جمهوری اسلامی ایران می‌تواند برنامه هسته‌ای غیرنظامی داشته باشد، به شرط آنکه از سوخت هسته‌ای وارداتی استفاده کند، ترتیبی که هدفش بستن مسیر تهران به سوی تولید سلاح اتمی است.
جمهوری اسلامی ایران، که همواره تأکید کرده برنامه هسته‌ی‌اش صلح‌آمیز است، مدت‌هاست در برابر وابستگی به منابع خارجی سوخت مقاومت کرده و بر حق خود برای غنی‌سازی اورانیوم تأکید داشته است. این توانایی می‌تواند سوخت نیروگاه‌های برق را تأمین کند، اما در عین حال ایران را در کنترل ماده‌ای کلیدی برای ساخت سلاح هسته‌ای قرار می‌دهد.
این موضوع به عنوان یکی از اصلی‌ترین نقاط اختلاف در مذاکرات کنونی مطرح شده است؛ مذاکراتی که شامل مسائل حساس دیگری از جمله درخواست‌های دولت ترامپ برای گنجاندن برنامه موشکی جمهوری اسلامی ایران در توافق نیز می‌شود.
دولت اوباما در توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با ادامه غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران موافقت کرده بود؛ توافقی که با هدف محدود کردن توسعه تسلیحات هسته‌ای ایران صورت گرفت. این توافق به طور اولیه به تهران اجازه می‌داد اورانیوم با غنای ۳.۶۷ درصد برای مصارف غیرنظامی تولید کند و در بلندمدت امکان دستیابی به غلظت‌های بالاتر نیز برای ایران فراهم می‌شد.
پس از خروج دونالد ترامپ از توافق هسته‌ای در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش، جمهوری اسلامی ایران برنامه هسته‌ای خود را گسترش داد و اکنون در حال تولید اورانیوم با غنای ۶۰ درصد است؛ امری که ایران را به تنها کشوری بدون سلاح هسته‌ای تبدیل کرده که چنین سطح بالایی از غنی‌سازی را انجام می‌دهد. این ماده می‌تواند به سرعت به اورانیوم با غنای ۹۰ درصد که برای ساخت بمب هسته‌ای لازم است، تبدیل شود.
همزمان با ادامه مذاکرات در عمان، روز شنبه انفجاری در بندرعباس، بزرگترین بندر تجاری ایران رخ داد که بیش از ده کشته و ۵۱۶ زخمی برجای گذاشت. مقامات، عملیات در این بندر را متوقف کرده و در حال بررسی دلایل انفجار چندین کانتینرهستند. به گفته مقامات آمریکایی و ردیاب‌های حمل‌ونقل دریایی، طی دو ماه گذشته این بندر محموله‌هایی از مواد اولیه سوخت موشکی از چین دریافت کرده بود.
مقامات آمریکایی مدعیند جمهوری اسلامی ایران هر ماه به اندازه کافی اورانیوم غنی‌شده برای ساخت یک سلاح هسته‌ای تولید می‌کند و تنها به یک یا دو هفته زمان نیاز دارد تا آن را به ماده با درجه تسلیحاتی تبدیل کند. ساخت خود یک بمب هسته‌ای ماه‌ها زمان بیشتری خواهد برد، هرچند طبق ارزیابی‌های اطلاعاتی آمریکا، تهران هنوز مجوز ساخت سلاح هسته‌ای را صادر نکرده است.
ترامپ مهلتی دو ماهه برای دستیابی به یک توافق تعیین کرده و بارها تهدید کرده است که در صورت امتناع ایران از توافق، به گزینه نظامی روی خواهد آورد.
او روز جمعه به خبرنگاران گفت: «فکر می‌کنم به توافق برسیم. قطعاً ترجیح می‌دهم توافق داشته باشیم تا گزینه جایگزین.»
اما اظهارات عراقچی مبنی بر اینکه مذاکرات «فرآیندی زمان‌بر و دشوار» است، نشان می‌دهد که اگر توافقی هم حاصل شود، این فرآیند سریع نخواهد بود.
جمهوری اسلامی ایران به دنبال لغو تحریم‌های فلج‌کننده در قالب هرگونه توافق، به امید بهبود وضعیت اقتصادی آسیب‌دیده خود است.
تیم فنی آمریکا به رهبری مایکل آنتون، رئیس دفتر برنامه‌ریزی سیاست وزارت امور خارجه که در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ سخنگوی شورای امنیت ملی بود، در مذاکرات حضور داشت. او در برابر مذاکره‌کنندگان هسته‌ای ایران، مجید تخت روانچی و کاظم غریب‌آبادی، قرار گرفت.
عراقچی گفت که دور بعدی مذاکرات ممکن است شامل حضور یک کارشناس از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نهاد ناظر هسته‌ای که وظیفه بازرسی از برنامه‌های هسته‌ای ایران را بر عهده دارد، باشد.
این آژانس، که قصد دارد در روزهای آینده تیمی به ایران اعزام کند، از تهران خواسته است توضیح دهد که چرا تونل‌هایی در اطراف تأسیسات هسته‌ای نطنز که سانتریفیوژهای غنی‌سازی اورانیوم را در خود جای داده، احداث شده‌اند. روز پنجشنبه، موسسه علوم و امنیت بین‌الملل مستقر در واشنگتن تصاویر ماهواره‌ای از این سایت منتشر کرد که وجود یک تونل جدید و همچنین یک فضای امنیتی جدید را نشان می‌دهد.
منبع: اکوایران به نقل از وال استریت ژورنال
ثبت دیدگاه