هر ساله از ماه اکتبر تا دسامبر، رقبای اسکاری تلاش میکنند تا بیشترین نامزدی را در این مراسم پر زرق و برق به دست آوردند. میلیونها دلار برای کمپینهای روابط عمومی خرج میشود؛ مسئله اصلی تبلیغات است و پوشش خبری مناسب باعث میشود که احتمال موفقیت در مراسم اسکار بالاتر رود. در همین حال در سراسر لسآنجلس و نیویورک، فیلمهای بزرگ و کوچک قبل از پایان سال به سینماها سرازیر میشوند تا حداقل تعداد نمایشها برای واجد شرایطبودن حضور در اسکار را به کف آوردند.
اما از بین آثاری که امسال مورد توجه قرار گرفتهاند، یک فیلم به طور قابلتوجهی غایب است: «پروندههای بیبی»، مستند جنجالی درباره اتهامات فساد علیه بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل که اخیراً حکم بازداشتش از سوی دیوان کیفری بینالمللی صادر شده است.
این مستند جنجالبرانگیز توسط کارگردان برنده اسکار و امی، الکس گیبنی (تاکسی به سوی تاریکی) تهیه شده و الکسیس بلوم، فیلمسازی که سه نامزدی امی در کارنامه دارد، پشت دوربین آن ایستاده است. این مستند در جشنواره فیلم تورنتو در ماه دسامبر به نمایش درآمد و مورد ستایش قرار گرفت.
گیبنی تمایل داشت که فیلم به طور گسترده در آمریکا پخش شود، اما این امر هرگز محقق نشد: فیلم تنها به مدت یک هفته در یک مرکز هنری در جنوب کالیفرنیا اکران شد و در مرکز آیافسی در نیویورک نیز به نمایش درآمد.
بسیاری از رسانههای آمریکایی از پوشش اخبار مربوط به این مستند خودداری کردند. با این وجود فیلم در بین پانزده مستندِ فهرست اولیه اسکار قرار گرفته است و باید منتظر ماند تا لیست نهایی پنج فیلم اعلام شود.
در سرزمینهای اشغالی نیز نتانیاهو در تلاش برای ممنوعکردن این مستند شکست خورده است؛ اگرچه هنوز اکران این فیلم آغاز نشده است.
تنها چند دقیقه پس از شروع فیلم مشخص می شود که به چه دلیل «پروندههای بیبی» تا این میزان سر و صدا به پا کرده است.
نتانیاهو روی صفحه نمایش ظاهر میشود پوزخند خود را به تماشاگر نشان می دهد – اما چیزی در حالات صورت و زبان بدن او کاملاً متفاوت است. اضطراب و ناراحتی در رخسار او عیان است و رفتار و سکنات وی نشان از بیقراری دارد. ماسک با اعتماد به نفسی که همیشه بر چهره دارد، قادر نیست ضعف ملموسش را پنهان کند. هراس خاموش او از خطر قریبالوقوعی که همیشه در کمین است و ممکن است پردهپوشیاش را افشا کند، در هر لحظه کاملاً مشهود است.
این نتانیاهویی است که قبلاً هرگز ندیدهاید – و این یک تصویر تماشایی است.
موضوع و محور اصلی فیلم، تصاویری از بازجوییهای پلیس از نتانیاهو، همسرش سارا و پسر بزرگشان یائیر است. از دیگر چهرههایی که مورد استنتاق قرار میگیرند میتوان به آرنون میلچان، تهیه کننده میلیاردر هالیوود اشاره کرد. میریام ادلسون، میلیاردر اسرائیلی-آمریکایی؛ شائول الویچ، غول مخابراتی اسرائیل؛ و نیر هفتز، سخنگوی سابق نتانیاهو، نیز مورد بازجویی قرار میگیرند.
هزاران ساعت از این بازجوییهای ضبطشده که بین سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ انجام شده بودند، در بهار سال ۲۰۲۳ به بیرون درز پیدا کرد. بهمحض این که این اطلاعات منتشر شد، گیبنی به بلوم پیشنهاد داد که این فیلمها پایهگذار یک اثر بلند باشند.
بلوم به میدلایستآی گفت: «میدانستم که هرگز نمیتوانم یک مصاحبه صادقانه و رودررو با بنیامین نتانیاهو داشته باشم.»
تنها اندکی از چیزهایی که این مستند ارائه میدهد برای کسانی که از نزدیک پرونده فساد نتانیاهو را دنبال کردهاند، جدید است. نکته درخشان این مستند آن است که بلوم به گونهای هوشمندانه پرسشها را چارچوببندی و مطرح میکند و تصاویر پراکنده را به یک روایت آتشین درباره قدرت بیحد و حصر، فساد اخلاقی گسترده و جامعهآزاری رعبانگیز تبدیل میکند.
صحنههای ابتدایی شامل جنگ اسرائیل علیه غزه است که سازندگان بهطور ضمنی نشان میدهند که این جنگ ناشی از منافع شخصی نتانیاهو بوده است. فیلم سپس به موضوع هدایای گرانقیمتی که نتانیاهو دریافت کرده میپردازد.
بلوم به تدریج فاش میکند که شبکه حیرتانگیز فسادی که نتانیاهو و خانوادهاش در آن درگیر بودهاند، بسیار فراتر از هدایای دریافتی است که فاش شده است.
تحقیقات نشان میدهد که همسر نتانیاهو درخواست هدایایی به مبلغ یک میلیون شِکِل (حدود ۲۸۰,۰۰۰ دلار) کرده است.
این مستند همچنین نشان میدهد که زمانی که میلچان از دریافت ویزای بلندمدت ایالات متحده محروم شد، برای جلب نظر جان کری، وزیر امور خارجه پیشین ایالات متحده، به نتانیاهو هدیههایی داد تا این تصمیم را برگرداند. میلچان همچنین پس از فشار نتانیاهو به وزیر داراییاش برای تغییر قانون، از معافیتهای مالیاتی بهرهمند میشد.
مورد الویچ، غول بزرگ تلکام که نتانیاهو او را از ورشکستگی نجات داد، بسیار انتقادآمیزتر بود. در ازای این کمک، خانواده نخستوزیر بهطور مخفیانه کنترل وبسایت خبری والا را به دست گرفتند.
به گفته یوزی بلر، دوست قدیمی نتانیاهو، خبرنگاران اخراج شدند و خط خبری تحریریه برای ارائه پوشش مطلوب از نخست وزیر و پسرش تغییر کرد.
بلوم به ویژه از بینزاکتی خانواده نتانیاهو شگفت زده شده است. سارا نتانیاهو در بخشی از این مستند به پلیس میگوید: «شواهد شما کاملاً مزخرف است». در طول فیلم، نخستوزیر بارها تاکید میکند که «به خاطر نمیآورد».
بلوم میگوید: «همیشه به من گفتهاند که او قدرت حافظه فوقالعادهای دارد.»
این مستند فاش میکند که وکیل نتانیاهو به او توصیه کرده به دلیل اتهامات وارده استعفا دهد، اما به گفته منابع، نخستوزیر نگران بود که اگر این کار را انجام دهد، افشاگریهای بیشتری علیه او در راه باشد.
آنچه در ادامه مستند به تصویر کشده میشود شامل اقدامات نتانیاهو برای باقیماندن در قدرت است: ایجاد اتحاد جدیدی با راست افراطی که منجر به بزرگترین الحاق سرزمین های فلسطینی در دهههای اخیر شد، اعتراضات گسترده علیه اصلاحات قضایی برنامهریزیشده توسط او و پاکسازی قومی و نسلکشی در غزه.
بلر پرترهای ناخوشایند از نخستوزیر ترسیم می کند، که به گفته او بسیار قلدرمابانه بود و حلقه دوستانش بسیار محدود. دوران کودکی او در سایه برادر بزرگتر و کاریزماتیکترش، افسر نظامی یوناتان، معروف به یونی، سپری شد که مرگ زودهنگام او در جریان نجات گروگانهای انتبه در سال ۱۹۷۶ راه را برای ورود بنیامین به سیاست هموار کرد.
در سال ۱۹۹۳، پس از اینکه نتانیاهو به نقشداشتن در یک رسوایی جنسی اقرار کرد، رابطهاش با همسرش را تغییر داد که اثبات میکند در شکلگیری سیاستهای همسرش نقش اساسی داشته است.
اما «پروندههای بیبی» فقط یک تحقیق ماهرانه درباره بدنامترین رئیس دولت اسرائیل نیست: این یک افسانه مکبثگونه درباره مردی است که سرمست از جاهطلبی مذبوحانه است. مطالعهای تاثیرگذار درباره فردی که به دلیل اعتیاد شدید به قدرت، دچار فاسد شده و قدرت انجام هر کاری را دارد.
بلوم میگوید: «وقتی شروع به زیرپاگذاشتن قوانین میکنید و برای خودتان بیشتر از شخصیت مدنیتان ارزش قائل میشوید، به سمت تصمیمگیریهای وحشتناک سوق پیدا میکنید.»
«برخی کوچک هستند، مانند [هدایایی نظیر] شامپاین و سیگار برگ، و برخی بزرگ هستند، اما همه آنها به هم مرتبط میباشند… من گمان میکنم او به نوعی ترسیده است. او یک حیوان زخمی است و افرادی که چیزی برای بیم و هراس دارند رفتاری بسیار پرخاشگرانه از خود بروز میدهند.
این فیلم بارها به رابطه نتانیاهو با ایالات متحده آمریکا نیز می پردازد؛ جایی که او بیشتر دوران کودکی خود را در آنجا گذراند، به عنوان دانشجوی امآیتی در بوستون و نماینده اسرائیل در سازمان ملل متحد.
صحنههایی از سخنرانی تحریکآمیز نتانیاهو در کنگره آمریکا در سال ۲۰۲۴ – که نمرود نویک، مشاور ارشد سابق شیمون پرز، رئیسجمهور اسرائیل، آن را «بهترین شعارهای توخالی» توصیف میکند – یادآوری عبرتآموزی از مصونیت از مجازات است و نشان از تلاش سرسختانه واشنگتن در محافظت از رهبر اسرائیل است.
اما در حالی که رابطه آمریکا با اسرائیل در «پروندههای بیبی» مورد نظر قرار می گیرد، هرگز در کانون توجه مستند واقع نمیشود. بلوم امیدوار است که روزی کسی فیلمی درباره واشنگتن و تلآویو بسازد – یا ممکن است خودش این کار را انجام دهد.
«یک نفر در فیلم می گوید که «ایالات متحده نمیداند چگونه نتانیاهو را بازخواست کند» و این درست است. دولت جو بایدن تاکنون هیچ کاری برای مجازات بیبی به خاطر دروغ هایش انجام نداده است. ممکن است پشت درهای بسته به طور خصوصی از او انتقاد کنند، اما هیچ عواقبی برای او نداشته است.»
منبع: شفقنا به نقل از میدل ایست آی
ثبت دیدگاه