این پایگاه تحلیلی در ادامه نوشت: در میان چرخه‌ای از بی‌ثباتی که با جنگ تجاری جهانی دونالد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحده آغاز شده، واشنگتن و تهران بار دیگر گفت‌وگوها را از سر گرفته‌اند. ده سال پس از امضای توافق هسته‌ای نخست میان کشورهای گروه ۱+۵ و تهران که با عنوان «برنامه جامع اقدام مشترک» شناخته می‌شود، ایالات متحده نیروی نظامی قابل‌توجهی را در خاورمیانه و اطراف آن بسیج کرده تا ایران را تحت فشار قرار دهد.
در دوران نخست ریاست‌جمهوری ترامپ، او در سال ۲۰۱۸ به‌صورت ناگهانی و بدون تشریفات از برجام خارج شد و سال‌ها مذاکره را که به امضای توافق در وین، اتریش انجامیده بود، به باد داد. ترامپ همواره این توافق را ضعیف و یک‌طرفه به نفع تهران می‌دانست و آن را نقد می‌کرد. اکنون که دوباره به کاخ سفید بازگشته، به‌دنبال دستیابی به توافقی جدید است، توافقی که خودش بتواند به‌عنوان میراث سیاسی‌اش معرفی کند و نه ادامه راه رؤسای پیشین چون باراک اوباما و جو بایدن. یکی از شروط اصلی ترامپ برای این توافق، تأیید شخصی او و تیترهای رسانه‌ای درباره صلح و شکوفایی است.
نظم جهانی امروز به‌مراتب متفاوت از سال ۲۰۱۵ است. ترامپ که خود را «مرد معامله» می‌نامد همزمان با سفر رسمی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل به واشنگتن اعلام کرده که مذاکرات مستقیمی با ایران برگزار خواهد شد که قرار است در عمان میزبانی شود. اسرائیل همواره خواهان اقدام نظامی مستقیم علیه برنامه هسته‌ای ایران بوده و مذاکره را رد کرده یا در بهترین حالت، معتقد بوده باید از قدرت نظامی برای تضعیف موضع ایران در مذاکرات استفاده کرد تا نیات آمریکا و اسرائیل به‌وضوح نشان داده شود، با این حال، موضع نتانیاهو از حمایت ایالات متحده برخوردار نشد.
ایران هنوز مذاکره‌کنندگانی به‌مراتب زیرک‌تر از بسیاری از طرف‌های مقابل خود هستند به‌ویژه آنکه برنامه هسته‌ای ایران در مراحل پیشرفته‌ای قرار دارد. در دوران ترامپ استفاده از قدرت نظامی آمریکا همراه با فاکتوری است که ممکن است شرکای منطقه‌ای را مجبور به پرداخت هزینه کند. این وضعیت باعث شده تا عملیات‌های آمریکا بیشتر به‌عنوان «ارتش اجاره‌ای» تعبیر شود. با این وجود، فارغ از پیچیدگی‌های بازتنظیم نقش محوری آمریکا در نظم جهانی، مذاکره با ایران برای مهار برنامه هسته‌ای‌اش همچنان چالشی جدی خواهد بود. با همه این تفاسیر، ایران هنوز مذاکره‌کنندگانی به‌مراتب زیرک‌تر از بسیاری از طرف‌های مقابل خود هستند به‌ویژه آنکه برنامه هسته‌ای ایران در مراحل پیشرفته‌ای قرار دارد.
نویسنده در ادامه ادعا می‌کند که ایران مدت‌هاست که نشان داده مایل به ازسرگیری مذاکرات با ترامپ است. مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور ایران که در انتخابات ۲۰۲۴ پیروز شد، از این مذاکرات حمایت می‌کند. در دسامبر ۲۰۲۴، محمدجواد ظریف، مذاکره‌کننده پیشین هسته‌ای که برجام را به سرانجام رساند، در رسانه‌های آمریکایی نوشت که پزشکیان خواهان همکاری با همسایگان عرب و ایالات متحده است ولی در دفاع از منافع ملی ایران در برابر اسرائیل، مصمم باقی خواهد ماند.
نکته جالب‌تر آنکه سید عباس عراقچی وزیر خارجه ایران که پیش‌تر به‌عنوان مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای فعالیت می‌کرد، اخیراً در مقاله‌ای در روزنامه «واشنگتن پست» نوشت که با آغاز مذاکرات، توپ در زمین آمریکاست.
نویسنده این مطلب در ادامه ادعا می‌کند که چه در سال 2015 و چه امروز در 2025 اختلاف های غیرهسته ای میان ایران و غرب بر مذاکرات هسته ای سایه انداخته و این درهم‌تنیدگی موضوعات، الگویی پیچیده و به همان اندازه دشوار برای اجرا است.
یکی از شرایط به ظاهر نامحتمل اما مطلوب برای ایران در موضوع هسته‌ای تکرارپذیری سیاست‌های آمریکاست. رویکرد بازرگانی ترامپ در استفاده از نیروی نظامی آمریکا، دیگران را واداشته که به فکر بازدارندگی هسته‌ای بیفتند. در اروپا، تحلیل‌گران بیش از هر زمان دیگری به‌صورت علنی از لزوم تضمین هسته‌ای سخن می‌گویند، درحالی‌که ترامپ حمایت نظامی آمریکا از اوکراین را بازتنظیم می‌کند و اولویت را به گفت‌وگو با مسکو داده است. زمزمه‌هایی مشابه نیز در برخی بخش‌های شرق آسیا شنیده می‌شود؛ جایی که کره شمالی موفق شد به قدرت هسته‌ای بدل شود.
در نهایت، گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران و آمریکا تحولی مثبت محسوب می‌شود. کسی نمی‌داند این مذاکرات به کجا خواهد انجامید یا چه نتیجه‌ای خواهد داشت. اما مسیر مطلوب، باز کردن کانال‌های ارتباطی و اولویت دادن به راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز و غیرنظامی است. هر دو کشور، ایالات متحده و ایران، در محافظت از منافع ملی و منطقه‌ای خود مصمم هستند و به‌طور ضمنی ایران را به‌عنوان یک قدرت رسمی هسته‌ای به رسمیت می‌شناسند.
منبع: ایرنا
ثبت دیدگاه