از زمان حمله تروریستی در کشمیر در هفته گذشته، نخستوزیر هند، نارندرا مودی، با بیش از دوازده رهبر جهان تلفنی گفتوگو کرده است. به گفته مقامات، دیپلماتهایی از ۱۰۰ سفارتخانه در پایتخت هند برای دریافت توضیحاتی به وزارت امور خارجه این کشور مراجعه کردهاند.
اما این تلاشها عمدتاً برای جلب حمایت جهت کاهش تنش با پاکستان، کشوری که هند آن را به داشتن «ارتباط» با این حمله متهم میکند، نبوده است.
طبق گفته چهار مقام دیپلماتیک آگاه از این گفتوگوها، به نظر میرسد دهلینو در حال زمینهسازی برای اقدام نظامی علیه همسایه و دشمن دیرینه خود است. مودی وعده مجازاتی را داده است که «حتی تصورش را هم نمیتوانند بکنند.»
پنج روز پس از این حمله تروریستی، که در آن افراد مسلح ۲۶ غیرنظامی را به قتل رساندند، هند رسماً هیچ گروهی را مسئول این کشتار معرفی نکرده و شواهد علنی چندانی برای اثبات نقش پاکستان ارائه نداده است. دولت پاکستان نیز هرگونه دخالت در این حمله را رد کرده است.
مقامات دیپلماتیک گفتهاند که در جلسههای ارائه شده به دیپلماتها در وزارت امور خارجه هند، مقامات هندی به سوابق گذشته پاکستان در حمایت از گروههای تروریستی که هند را هدف قرار میدهند، اشاره کردهاند.
مقامات هندی گفتهاند که تحقیقاتشان همچنان ادامه دارد و به طور مختصر به اطلاعات فنی، از جمله دادههای تشخیص چهره افراد مهاجم که گفته میشود با پاکستان مرتبط بودهاند، اشاره کردهاند.
تحلیلگران و دیپلماتها گفتهاند که این شواهد نسبتاً ضعیف تاکنون به یکی از این دو احتمال اشاره دارد: یا هند نیاز به زمان بیشتری برای گردآوری اطلاعات درباره حمله تروریستی پیش از اقدام نظامی علیه پاکستان دارد، یا اینکه در شرایط آشوب فعلی در صحنه جهانی، هند احساس میکند نیازی به توجیه اقدامات خود برای دیگران ندارد.
یک رویارویی نظامی بین هند و پاکستان، دو کشوری که هر دو دارای تسلیحات هستهای هستند، خطر تشدید سریع تنش را دارد که مهار آن دشوار خواهد بود. با این حال، هند تحت فشار جدی بینالمللی برای محدود کردن واکنش خود قرار ندارد و در سالهای اخیر با رشد قدرت دیپلماتیک و اقتصادیاش، تمایل بیشتری به نمایش قدرت از خود نشان داده است.
دولتهای ایران و عربستان سعودی با دو طرف تماس گرفتهاند و وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به طور علنی پیشنهاد میانجیگری داده است. سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا هم خواستار خویشتنداری و گفتوگو شدهاند. اما قدرتهای بزرگ، از جمله ایالات متحده، به دلیل بحرانهای دیگر سرگرم هستند و تحلیلگران میگویند هند ابراز حمایت بسیاری از کشورها از پیگیری عدالت توسط خود را به عنوان چراغ سبزی برای هرگونه اقدام احتمالی تفسیر میکند.
مقامات دولت ترامپ حمایت قوی خود را از مبارزه هند با تروریسم ابراز کردهاند. رئیسجمهور ترامپ گفته است که با هر دو کشور هند و پاکستان روابط دوستانه دارد، هرچند یادآور شده که این دو کشور مدتهاست با یکدیگر اختلاف دارند.
اما هنوز مشخص نیست که واشنگتن تا چه حد در درگیری کنونی دخالت خواهد کرد. سه ماه از آغاز دوره ریاست جمهوری ترامپ گذشته اما او هنوز سفیری برای هند منصوب نکرده است؛ نشانهای از اینکه آسیای جنوبی در فهرست اولویتهای او جایگاه بالایی ندارد.
حتی اگر ایالات متحده یا سایر قدرتها بخواهند در این مناقشه مداخله کنند، ممکن است نفوذ محدودی داشته باشند. هند و پاکستان تاکنون چندین جنگ بر سر کشمیر، منطقهای که هر دو کشور آن را به طور کامل متعلق به خود میدانند، انجام دادهاند و دهلینو این اختلاف را صرفاً یک موضوع دوجانبه با پاکستان تلقی میکند.
به گفته دنیل مارکی، پژوهشگر ارشد مدرسه مطالعات بینالمللی پیشرفته دانشگاه جانز هاپکینز، واکنش اولیه واشنگتن مشابه نحوه برخورد دولت اول ترامپ با آخرین بحران بزرگ کشمیر در سال ۲۰۱۹ بوده است.
آن رویارویی در پی حملهای آغاز شد که منجر به کشته شدن دهها نیروی امنیتی هند شد. عاملان آن حمله، اعضای گروه شبهنظامی جیش محمد، به طور مشخص شناسایی شده بودند.
در آن زمان، کاخ سفید ترامپ حمایت خود را از هند اعلام کرد. دولت آمریکا تنها پس از آنکه هند با یک حمله هوایی فرامرزی ضربهای به پاکستان وارد کرد، فشار دیپلماتیک خود برای خویشتنداری را افزایش داد.
خسارات ناشی از این حمله هوایی مورد اختلاف بود. پس از آن، زمانی که پاکستان برای تلافی اقدام کرد، درگیری هوایی رخ داد و یک جنگنده هندی سرنگون و خلبان آن اسیر شد.
دنیل مارکی گفت که برای جبران این واکنش ناموفق، اکنون همه نشانهها حکایت از تمایل هند به انجام «کاری چشمگیر» دارد. پاکستان نیز وعده داده است که هر حملهای را پاسخ داده و حتی از آن فراتر رود.
مارکی گفت: «چرخه تلافیجویی میتواند به سرعت پیش برود و هندیها و پاکستانیها هر دو در توانایی خود برای کنترل تشدید درگیری دچار توهم هستند.»
منبع: آکوایران به نقل از نیویورک تایمز
ثبت دیدگاه